Símbolo da resistencia da nobreza galega
Contacto:
caldaloba@caldaloba.es
Actualizado: setembro 2023
CATASTRO DO MARQUES DE ENSENADA
Este
catastro
constitúe
a
máis
antiga
e
exhaustiva
enquisa
dispoñible
sobre
os pobos da Coroa de Castela a mediados do século XVIII.
Entre
os
anos
1750
e
1754
todas
as
poboacións
da
Coroa
foron
sometidas
a
un
interrogatorio de 40 preguntas.
Velaquí as de San Martiño de Pino (Cospeito):
ALVARO CUNQUEIRO
O
libro
“El
pasajero
en
Galicia”
recolle
unha
serie
de
artigos
que
escribiu
Cunqueiro
para
o
diario
“Faro
de
Vigo”,
unha
crónica
turística
e
sentimental do seu país natal, onde creou o artigo de “Cal da Loba “.
Tamén
no
libro
“Cunqueiro
en
la
radio,
cada
día
tiene
su
historia
y
otras
series”,
que
recolle
as
intervencións
radiofónicas
que
fixo
o
escritor,
fai
alusións
a
Cal
da
Loba
o
redactar
a
decapitación
do
mariscal
Pardo
de
Cela
.
OS CAMIÑOS E MONUMENTOS ANTIGOS
Segundo
a
obra
de
José
Villa-Amil
y
Castro
moitas
das
fortalezas
medievais
existentes
emprázanse
sobre
asentamentos
castrexos,
sinalando a tal efecto o castelo de Caldaloba.
ANXEL FOLE SOBRE CAL DA LOBA
Dende
a
HEMEROTECA,
aparece
unha
referencia
á
orixe
do
nome
de
Cal
da
Loba
feita
polo
escritor
Ánxel
Fole
no
ano
1968
(no
xornal
El
Progreso).
ETIMOLOXIA: ORIXE DO NOME CAL DA LOBA
Orixe
do
nome
Cal
da
Loba;
un
estudo
sobre
a
súa
orixe
en
base
á
toponimia das vías romanas e adaptado á realidade galega.
O PLANO MAIS ANTIGO SOBRE O CASTELO DE CALDALOBA -1876-
No
libro
“Museo
Español
de
Antigüedades:
bajo
la
dirección
del
doctor
Don
Juan
de
Dios
de
la
Rada
y
Delgado”
Tomo
VII,
ano
1876
e
baixo
o
artigo
“Os
Castros
en
Galicia”
de
D.
José
Villamil
y
Castro,
aparece
o
debuxo
natural
a
escala
da
Torre
de
Caldaloba
en
planta
e
sección,
amosando as dimensións dos fosos, explanadas e profundidade.
A VIAXE DOS REIS CATÓLICOS A GALICIA.
No
libro
“
Historia
de
la
ciudad
de
La
Coruña:
la
edad
antigua
y
la
media
”
escrita
polo
historiador
e
político
galego
D.
Emilio
González
López
e
publicado
no
ano
1992,
no
capítulo
104
titulado
“
EL
VIAJE
DE
LOS
REYES
CATÓLICOS
A
GALICIA
Y
SU
VISITA
A
LA
CORUÑA.
LA
FERIA
DE
VERANO
DE
LA
CORUÑA,
ESPECIE
DE
PUERTO
FRANCO
”
redacta
a
pasaxe
do
asedio
no
castelo
de
Vilaxoán,
aportando
novos
datos
de
interese.
De Anónimo - GEO Epoche. Als Spanien die Welt beherrschte, vol. 31, 2008, p. 45,
Dominio público, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=25293729
VILLALBA Y SU JURISDICCIÓN
La
Cal
d´a
Loba
(Villajoán),
así
foi
como
o
escritor
e
historiador
Vicente
Otero
Cao
asinou
un
dos
capítulos
da
súa
obra
“Villalba
y
su
Jurisdicción” no ano 1958.
No
exemplar
que
custodia
a
RAG
(Real
Academia
Galega)
e
que
se
analiza
nesta
páxina,
destaca
a
foto
do
castelo
presumiblemente
do
ano
1958,
a
alusión
os
fosos
e
contrafosos,
a
ponte
levadiza
e
incluso
os
dous
pisos
subterráneos
para
refuxio.
Tamén
fala
do
asedio e da casa señorial (Pazo de Caldaloba).
CARTA DA RAÍÑA JUANA A CONSTANZA DE SAAVEDRA
Na
obra
do
historiador
e
mercante
galego
César
Vaamonde
Lores
(1914-1915)
titulada
“
Gómez
Pérez
das
Mariñas
y
sus
descendientes
”
publicado
nos
Boletíns
da
Real
Academia
Galega,
relata
os
feitos
de
D.
Diego
de
Andrade,
entre
os
cales,
subliña
a
axuda
que
prestou
para
sacar a D. Fernán Ares de Saavedra de Villa Juan.
Por
outro
lado,
amosa
unha
carta
da
Raíña
Juana
dirixida
a
Constanza
de
Saavedra,
a
filla
de
D.
Fernan
Ares
de
Saavedra
e
de
Dª
Constanza
de
Castro,
un
escrito
que
mostra
certos
detalles
do
asedio
e
dos
bens
que lle confiscaran ó seu pai.
A HISTORIA DE CALDALOBA, POR D. MANUEL AMOR MEILÁN
O
periodista,
poeta,
novelista,
antropólogo,
dramaturgo,
historiador
e
fundador
da
Real
Academia
Galega
en
1905,
D.
Manuel
Amor
Meilán,
membro
tamén
da
Academia
de
Belas
Artes
de
San
Fernando,
da
A.B.A
de
Barcelona
e
de
Toledo
e
da
Sociedade
Arqueolóxica
de
Pontevedra,
escribiu
sobre
o
castelo
de
Caldaloba
(Vilaxoán)
no
ano
1928,
no
tomo
IV
(Provincia
de
Lugo)
do
libro
“
Geografía
General
de
el
Reino
de
Galicia
”.
Neste
artigo
recolle
unha
fotografía
asinada
por
“
Clisé
de
R.
y
Losada
”,
o
asedio
no
castelo,
referencias
o
historiador
López
Ferreiro
e as divisións posteriores en cotos e xurisdiccións.
HISTOTIA DE GALICIA, POR D. BENITO VICETTO
Benito
Vicetto
foi
periodista,
historiador,
dramaturgo
e
novelista
español.
Exerceu
como
militar,
oficial
de
prisións,
director
da
Real
Casa da Moeda de Xubia e funcionario de Facenda.
Cabe
destacar
o
seu
labor
como
historiador
na
súa
obra
“Historia
de
Galicia”
(1865)
que
abarca
dende
a
Prehistoria
ata
o
Reinado
de
Isabel
II, onde aparecen citas ó castelo de Vilaxoán (Caldaloba).
“CALDALOBA (LUGO): VILLAJUÁN”, POR EDWARD COOPER
Edward
Cooper,
doutor
pola
Universidade
de
Cambridge
cunha
tesis
sobre
os
castelos
señoriales
de
Castela,
feita
baixo
a
dirección
de
Sir
John
Elliott.
A
súa
labor
docente
como
profesor
de
Historia
da
Arte
e
Deseño
desenvolveuna
sempre
en
escolas
de
artes
e
oficios
en
Liverpool e Londres.
Na
súa
obra
“Castillos
señoriales
en
la
Corona
de
Castilla”
publicada
en
1991
en
4
volúmenes
pola
Universidade
de
Salamanca,
amosa
unha
cita sobre o castelo de Caldaloba (Vilaxoán).
Caldaloba: historia
A continuación, móstrase a historia do castelo de Vilaxoán, do pazo de Caldaloba, da parroquia de San Martiño de Pino, dende
as orixes, transcricións antigas, referencias, ferramentas e contido interactivo.