Caldaloba
“Villalba y su jurisdicción”, por Vicente Otero Cao

Vilalba e a súa xurisdición

La Cal d´a Loba (Villajoán) , así foi como o escritor e historiador Vicente Otero Cao asinou un dos capítulos da súa obra “Villalba y su Jurisdicción” no ano 1958. No exemplar que custodia a RAG (Real Academia Galega) e que se analiza nesta páxina, cabe destacar unha foto do castelo presumiblemente do ano 1958, alusión ós fosos e contrafosos, a ponte levadiza e incluso os dous pisos subterráneos para refuxio. Tamén describe o asedio e a casa señorial (Pazo de Caldaloba).

Texto do capítulo “LA CAL D´A LOBA”, por Vicente Otero Cao

Actualizado: novembro 2023
“E nclavado en la divisoria del municipio de Villalba y el de Cospeito, existe la casa Fuerte y su castillo en ruinas que todos conocemos con la denominación de <<La Cal d´a Loba>> pero que realmente en los tiempos primitivos se llamó, Castillo de Villajoán, que ya existía en el año de 1553. Este castillo de forma cuadrada se halla situado en una elevada planicie que dista de la casa señorial unos 750 metros, mide unos 24 metros de altura y se divisa a mucha distancia de su lugar de emplazamiento; sus paredes tienen un espesor de cerca de tres metros. Se observa que ha tenido cuatro pisos y además dos subterráneos como especie de refugio. A pesar de los siglos transcurridos en su abandono, se nota en el terreno que lo circunda que tuvo tres profundos fosos y contrafosos, y también se adivina que ha tenido el puente levadizo como todas las fortalezas de esta clase. Esta casa -Pazo de Caldaloba- perteneció a varias familias de rancio abolengo y uno de sus primitivos poseedores lo fue D. Fernán Sanjurjo Carlin. Don Juan de Banscós, de Betanzos, de más de 90 años, declaró que D. Fernando de Acuña, «Como tal Gobernador estuvo sobre la fortaleza de Villajoán que tenía Fernán Dares de Saavedra, hasta que la tomó y derrocó.
El historiador López Ferreiro dice que durante muchos años el castillo de Villajoán, Cendemil, Carballido y otros, pertenecieron al Mariscal Pardo de Cela. Después de la muerte del Mariscal, en el año de 1.443 -unha posible errata, xa que a data real da morte do Mariscal foi no ano 1483-, Constanza, la hija del Mariscal, en compañía de su marido, Sr. de Andrade y su servidumbre, se hizo fuerte en el castillo de Villajoán: cercados por orden de los Reyes Católicos, tuvieron que rendirse por falta de agua, por rotura de los aljibes; cuando se rindieron, solamente había con vida D.ª Constanza, su esposo y tres hombres de su servidumbre, pero no se sabe cuántos perecieron -segundo outros historiadores, como Vasco Daponte, sinalan que faleceron todos menos D. Fernán Ares e tres vasalos máis-. En 8 de agosto del año de 1.775 se puso en subasta las ruinas del castillo, por el Mayordomo del Conde Fuensaldaña, para hacer en dicha fortaleza Cárcel de la jurisdicción y pasó a ser propiedad de la casa de los señores de Montenegro -alusión a casa Señorial de Caldaloba-. Todo esto, según da fe D. Miguel Silva, escribano de número de la villa y jurisdicción de Villalba. Esta posesión señorial la disfrutan hoy sus actuales propietarios los señores de Neira Berbetoros; en esta casa se conservan en muy buen estado todas sus dependencias así como la Capilla, sala de armas, etc… -no segundo tomo desta obra, o autor rectifica e aclara esta información, onde confirma que a familia Neira Berbetoros lle corresponde a casa señorial (pazo) e as propiedades anexas, pero non o castelo en ruínas, nin o terreo circundante, pois nomea para estas propiedades a D. Luis Vázquez Rúa y Cornide como comprador destes bens.”
Outubro do 2021 Por Jesús Pena Regueiro
Referencias: - Otero Cao, Vicente. Villalba y su jurisdicción, páginas históricas. 1958. Ediciones Celta (Lugo). - Real Academia Galega -RAG-, Rúa Tabernas, 11, 15001 A Coruña.
Mapa da web
BUSCAR:
caldaloba@caldaloba.es
O contido deste sitio web www.caldaloba.es está baixo a licenza Creative Commons Attribution 4.0 International
Licencia Creative Commons
Fontes de Vilaxoán por Jesús Pena se distribuye bajo una Licencia Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Basada en una obra en http://www.caldaloba.es.
Caldaloba
Contacto: caldaloba@caldaloba.es

Villalba y su Jurisdicción

“Villalba y su jurisdicción”, por Vicente Otero Cao
Actualizado: novembro 2023
La Cal d´a Loba (Villajoán) , así foi como o escritor e historiador Vicente Otero Cao asinou un dos capítulos da súa obra “Villalba y su Jurisdicción” no ano 1958. No exemplar que custodia a RAG (Real Academia Galega) e que se analiza nesta páxina, cabe destacar unha foto do castelo presumiblemente do ano 1958, alusión ós fosos e contrafosos, a ponte levadiza e incluso os dous pisos subterráneos para refuxio. Tamén describe o asedio e a casa señorial (Pazo de Caldaloba).

Texto do capítulo “LA CAL D´A LOBA”, por Vicente

Otero Cao

“Enclavado en la divisoria del municipio de Villalba y el de Cospeito, existe la casa Fuerte y su castillo en ruinas que todos conocemos con la denominación de <<La Cal d´a Loba>> pero que realmente en los tiempos primitivos se llamó, Castillo de Villajoán, que ya existía en el año de 1553. Este castillo de forma cuadrada se halla situado en una elevada planicie que dista de la casa señorial unos 750 metros, mide unos 24 metros de altura y se divisa a mucha distancia de su lugar de emplazamiento; sus paredes tienen un espesor de cerca de tres metros. Se observa que ha tenido cuatro pisos y además dos subterráneos como especie de refugio. A pesar de los siglos transcurridos en su abandono, se nota en el terreno que lo circunda que tuvo tres profundos fosos y contrafosos, y también se adivina que ha tenido el puente levadizo como todas las fortalezas de esta clase. Esta casa -Pazo de Caldaloba- perteneció a varias familias de rancio abolengo y uno de sus primitivos poseedores lo fue D. Fernán Sanjurjo Carlin. Don Juan de Banscós, de Betanzos, de más de 90 años, declaró que D. Fernando de Acuña, «Como tal Gobernador estuvo sobre la fortaleza de Villajoán que tenía Fernán Dares de Saavedra, hasta que la tomó y derrocó.
El historiador López Ferreiro dice que durante muchos años el castillo de Villajoán, Cendemil, Carballido y otros, pertenecieron al Mariscal Pardo de Cela. Después de la muerte del Mariscal, en el año de 1.443 - unha posible errata, xa que a data real da morte do Mariscal foi no ano 1483-, Constanza, la hija del Mariscal, en compañía de su marido, Sr. de Andrade y su servidumbre, se hizo fuerte en el castillo de Villajoán: cercados por orden de los Reyes Católicos, tuvieron que rendirse por falta de agua, por rotura de los aljibes; cuando se rindieron, solamente había con vida D.ª Constanza, su esposo y tres hombres de su servidumbre, pero no se sabe cuántos perecieron -segundo outros historiadores, como Vasco Daponte, sinalan que faleceron todos menos D. Fernán Ares e tres vasalos máis-. En 8 de agosto del año de 1.775 se puso en subasta las ruinas del castillo, por el Mayordomo del Conde Fuensaldaña, para hacer en dicha fortaleza Cárcel de la jurisdicción y pasó a ser propiedad de la casa de los señores de Montenegro -alusión a casa Señorial de Caldaloba-. Todo esto, según da fe D. Miguel Silva, escribano de número de la villa y jurisdicción de Villalba. Esta posesión señorial la disfrutan hoy sus actuales propietarios los señores de Neira Berbetoros; en esta casa se conservan en muy buen estado todas sus dependencias así como la Capilla, sala de armas, etc… -no segundo tomo desta obra, o autor rectifica e aclara esta información, onde confirma que a familia Neira Berbetoros lle corresponde a casa señorial (pazo) e as propiedades anexas, pero non o castelo en ruínas, nin o terreo circundante, pois nomea para estas propiedades a D. Luis Vázquez Rúa y Cornide como comprador destes bens.”
Outubro do 2021 Por Jesús Pena Regueiro
Referencias: - Otero Cao, Vicente. Villalba y su jurisdicción, páginas históricas. 1958. Ediciones Celta (Lugo). - Real Academia Galega -RAG-, Rúa Tabernas, 11, 15001 A Coruña.
Mapa da web
BUSCAR:
Licencia Creative Commons
Fontes de Vilaxoán por Jesús Pena se distribuye bajo una Licencia Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Basada en una obra en http://www.caldaloba.es.
O contido deste sitio web www.caldaloba.es está baixo a licenza Creative Commons Attribution 4.0 International